Tiếp nối bài viết trước (xem phần 1 tại đây) về hành trình chuyển đổi số của ngành xây dựng với nền tảng kỹ thuật số song sinh Matterport, bài viết này đi sâu vào những ứng dụng thực tế và bước tiến công nghệ mới đang tái định hình ngành AEC. Từ dự án bảo tồn tòa nhà di sản tại Chicago đến các tính năng AI thế hệ mới như Property Intelligence và De-Furnish, Matterport cho thấy cách kỹ thuật số song sinh không chỉ phục vụ quản lý công trình, mà còn mở ra hướng tiếp cận hiện đại, bền vững và giàu tiềm năng sáng tạo cho tương lai kiến trúc và xây dựng.

Ứng dụng thực tế: bảo tồn tòa nhà lịch sử tại Chicago
Một ví dụ tiêu biểu cho việc ứng dụng Matterport trong bảo tồn kiến trúc lịch sử là dự án số hóa tòa nhà di sản gần 100 năm tuổi trên Đại lộ Michigan (Chicago) – công trình biểu tượng với mặt đứng terracotta (1) tinh xảo. Nhóm thiết kế đã quét (còn gọi là scan 3D) toàn bộ mặt đứng và sân trong chỉ bằng thiết bị di động và cảm biến đặt dưới mặt đất, không cần cần cẩu hay thi công phức tạp tại công trường, giúp đảm bảo an toàn và không xâm lấn đến kết cấu gốc.
(1) Terracotta: thường được biết đến là gạch đất nung, là một loại vật liệu gốm được làm từ đất sét tự nhiên, nung ở nhiệt độ khoảng 900 – 1000 độ C

Dữ liệu quét thực tế được xử lý thành mô hình 3D có độ chính xác cao, bao gồm Point Cloud (2) và Mesh Model (3). Các dữ liệu này sau đó được nhập vào phần mềm Rhino để phân tích tiết diện, hình dạng chi tiết terracotta và mô phỏng hệ thống chiếu sáng. Nhờ ứng dụng công nghệ này, nhóm thiết kế có thể điều chỉnh và thiết kế lại hệ thống đèn, đồng thời đánh giá hiện trạng công trình trực tiếp trên mô hình số, giảm thiểu đáng kể nhu cầu khảo sát thực địa nhiều lần.
(2) Point Cloud (tạm dịch: đám mây điểm) là tập hợp hàng triệu điểm tọa độ 3D thể hiện hình dạng và vị trí của bề mặt vật thể hoặc không gian. Dữ liệu này thường được tạo ra từ quá trình quét laser hoặc quét ảnh, dùng làm cơ sở cho đo đạc, thiết kế kỹ thuật và dựng mô hình BIM.
(3) Mesh Model (tạm dịch: mô hình lưới) được tạo từ dữ liệu point cloud, trong đó các điểm được kết nối thành các tam giác nhỏ để hình thành bề mặt liền mạch. Mô hình này có thể phủ màu (texture) để hiển thị trực quan, phục vụ trình diễn 3D, thiết kế kiến trúc và trải nghiệm thực tế ảo.

Giải pháp Matterport giúp rút ngắn đáng kể thời gian và chi phí khảo sát, đồng thời lưu trữ toàn bộ hiện trạng di sản trong môi trường số, tạo nền tảng cho công tác bảo tồn, phục chế và quản lý lâu dài. Dự án này minh chứng cho giá trị của kỹ thuật số song sinh trong khả năng bảo tồn không xâm lấn, mở ra hướng đi mới cho việc ứng dụng công nghệ 3D trong lĩnh vực di sản kiến trúc.

AI – động lực của thế hệ Matterport mới
Theo chia sẻ của ông Kyle Ditto, Chuyên gia kỹ thuật giải pháp doanh nghiệp tại Matterport cho biết, công ty đang bước sang giai đoạn mới với tính năng Property Intelligence, ứng dụng AI để tự động hóa việc đo đạc, tính diện tích, tạo floor plan và xuất dữ liệu CSV. Người dùng có thể điều chỉnh tường, cửa, trần trong mô hình và nhận kết quả cập nhật ngay lập tức.

Matterport cũng ra mắt SDK Plugins, cho phép chèn công cụ tương tác trực tiếp trong không gian 3D mà không cần lập trình. Hai ví dụ tiêu biểu là Compass Plugin (hiển thị hướng, phân tích ánh sáng) và Business Card Plugin (gắn thông tin liên hệ vào không gian 3D).

Trong bản cập nhật Genesis sắp ra mắt, nền tảng sẽ bổ sung tính năng “De-Furnish” (xóa vật thể, nội thất khỏi mô hình) và “Re-Furnish” (dàn dựng ảo – virtual staging). Ngoài ra, tính năng Auto Description sử dụng generative AI sẽ tự động viết mô tả không gian, giúp tiết kiệm thời gian cho người dùng.

Góc nhìn chuyên gia: Kỹ thuật số song sinh tái định hình ngành AEC
Trong buổi thảo luận cùng Matterport, chuyên gia kỹ thuật số Mustafa Lash (Melbourne, Úc) cho biết: ngành AEC (4) đang ở giữa cuộc chuyển đổi số quy mô lớn. Theo ông, kỹ thuật số song sinh không chỉ hữu ích trong vận hành mà còn mang lại giá trị to lớn trong thiết kế và thi công, nhờ khả năng quan sát theo thời gian thực, cải thiện hợp tác và đảm bảo tính minh bạch dữ liệu.
(4) AEC: Viết tắt của architecture, engineering và construction, có nghĩa là kiến trúc, kỹ thuật và xây dựng

Ông Mustafa cho rằng AI và machine learning sẽ trở thành xu hướng chủ đạo, hỗ trợ phân tích dự báo, tối ưu thiết kế, và phát hiện rủi ro sớm. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng này, ngành cần tiếp tục chuẩn hóa quy trình và dữ liệu để đảm bảo tính tương thích giữa các hệ thống.

Kết luận
Sự kết hợp giữa Matterport và AI đang mở ra một giai đoạn mới cho ngành xây dựng – nơi các tòa nhà không chỉ tồn tại trong thế giới vật lý mà còn có bản sao kỹ thuật số chính xác, sống động và dễ khai thác. Kỹ thuật số song sinh không còn là khái niệm xa vời, mà đang trở thành nền tảng thiết yếu giúp ngành AEC vận hành hiệu quả hơn, bền vững hơn và thông minh hơn.

Để xem các tin bài khác về “Matterport”, hãy nhấn vào đây.

 

Nguồn: Matterport