ẤN ĐỘ – Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã vươn lên và trở thành một trong những thị trường năng lượng mặt trời quan trọng nhất trên thế giới. Theo thông báo thường niên 2025–2029 (Global market outlook) của Hiệp hội Công nghiệp Năng lượng Mặt trời châu Âu (SolarPower Europe), quốc gia này đã có ​​mức triển khai kỷ lục gần 30,7 gigawatt (GW) công suất năng lượng mặt trời vào năm 2024, tăng 145%. Điều này đưa Ấn Độ lên vị trí thứ ba trong bảng xếp hạng quang điện (PV – photovoltaic) thế giới, chỉ sau Trung Quốc và Mỹ. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi các chương trình khuyến khích công cộng (public incentive program) mạnh mẽ, bao gồm cả việc sản xuất năng lượng mặt trời. Vị trí của Ấn Độ trong vành đai mặt trời (*) có thể thuận lợi về mặt chiến lược, cho phép phát triển hệ thống điện hoàn toàn bằng năng lượng tái tạo, với quy mô lớn sẽ giúp giảm chi phí điện năng. Do đó, tầm quan trọng của Ấn Độ đối với thị trường năng lượng mặt trời quốc tế là không thể phủ nhận.
(*) Vành đai mặt trời: là khu vực xung quanh xích đạo nhận được lượng bức xạ mặt trời dồi dào nhất.

Số liệu thị trường và diễn biến mới nhất
Tính đến tháng 2/2025, công suất điện mặt trời của Ấn Độ đạt 102,6 GW. Vào thời điểm đó, thêm 84,1 GW công suất đang được xây dựng và 47,5 GW công suất đang đấu thầu, nâng tổng công suất dự kiến ​​lên gần 232 GW. Các công trình lắp đặt quy mô lớn (utility-scale) thống trị thị trường với công suất gần 79 GW, trong khi các hệ thống điện mặt trời trên mái nhà có tổng công suất 16 GW. Tổng công suất năng lượng tái tạo được lắp đặt của Ấn Độ gần 167 GW, trong đó 61% từ năng lượng mặt trời.

Kế hoạch đến năm 2030
Được thúc đẩy bởi quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa và tăng trưởng dân số, nhu cầu năng lượng của Ấn Độ đang tăng nhanh chóng. Để theo đuổi mục tiêu trung hòa khí hậu vào năm 2070, quốc gia này đang chú trọng phát triển năng lượng mặt trời. Đến năm 2029, công suất PV của Ấn Độ dự kiến ​​sẽ tăng lên từ 275 đến 310 GW. Trong các chiến lược tăng trưởng cao, công suất thậm chí có thể đạt 320 GW vào năm 2030, tăng gấp 2,5 lần chỉ trong năm năm. Một mô hình do Ủy ban chuyển đổi năng lượng (Energy transitions commission) tạo ra cho thấy một kế hoạch dài hạn khả thi: một hệ thống điện, dựa trên tính khả dụng cao của các nguồn năng lượng tái tạo, bao gồm 80% năng lượng mặt trời và 20% năng lượng gió. Trong kế hoạch này, sản lượng điện hàng năm sẽ là 7.300 TWh vào năm 2050, dễ dàng đáp ứng nhu cầu dự kiến ​​là 5.500 TWh.

Sự phát triển mạnh mẽ của một quốc gia sản xuất quang điện (PV)
Cùng với việc mở rộng công suất sản xuất điện mặt trời trong nước, Ấn Độ đang định vị mình là một trung tâm sản xuất năng lượng mặt trời quan trọng trên thế giới. Năm 2024, công suất sản xuất mô-đun hàng năm đã đạt 60 GW và dự kiến ​​sẽ tăng lên 100 GW vào năm 2030. Do đó, Ấn Độ đang nổi lên như một đối thủ cạnh tranh với sự thống trị hiện tại của Trung Quốc trong lĩnh vực sản xuất quang điện toàn cầu. Chương trình khuyến khích liên kết sản xuất (PLI – Production linked incentive), vốn đã tài trợ cho việc thành lập ngành sản xuất quang điện tại Ấn Độ với tổng số tiền gần 2,5 tỷ euro kể từ năm 2021, là động lực chính cho sự mở rộng này và thúc đẩy việc tạo ra giá trị trong nước.

Các biện pháp về chính trị và chương trình khuyến khích
Để tiếp tục mở rộng năng lượng mặt trời, chính phủ Ấn Độ đang áp dụng một loạt các biện pháp:
– Chương trình doanh nghiệp sản xuất khu vực công trung ương (CPSU – central public sector undertaking): tất cả các tổ chức công và chính phủ phải thực hiện các biện pháp sản xuất năng lượng mặt trời và tự đáp ứng nhu cầu tiêu thụ năng lượng mặt trời của họ.
– Hành lang năng lượng lưới điện (grid energy corridor): loại bỏ các rào cản pháp lý đối với việc truyền tải năng lượng tái tạo, đặc biệt là giữa các bang.
– Quy tác tiếp cận mở năng lượng xanh (green energy open access rule): cho phép các khách hàng quy mô lớn trong ngành công nghiệp và thương mại dễ dàng mua điện xanh trực tiếp từ các nhà máy sản xuất năng lượng tái tạo.
– Thúc đẩy việc lắp đặt các hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà: từ năm 2024, Ấn Độ đã cung cấp gần 7 tỷ euro cho các hệ thống năng lượng mặt trời lắp đặt trên mái nhà, nhằm mục đích phổ biến việc sử dụng năng lượng mặt trời cho 10 triệu hộ gia đình, các tòa nhà chính phủ, các mái của cao ốc thương mại và nhà máy công nghiệp.
– Nghĩa vụ mua năng lượng tái tạo (RPO – renewable purchase obligations): các nhà máy điện tự sản xuất, các công ty phân phối điện truyền thống và doanh nghiệp cung cấp điện phải đáp ứng các tỷ lệ năng lượng tái tạo bắt buộc trong cơ cấu năng lượng của họ.

Ngoài ra, một chương trình khuyến khích dành cho các hệ thống lưu trữ nhằm thúc đẩy việc cung cấp điện theo nhu cầu cũng được triển khai.

Cơ hội cho các doanh nghiệp
Ấn Độ mang đến một môi trường độc đáo cho các doanh nghiệp và doanh nghiệp đầu tư quốc tế:
– Một thị trường đang tăng trưởng với sản lượng triển khai hàng năm lên đến hàng chục gigawatt.
– Sự hỗ trợ chính trị thông qua các chương trình của chính phủ và các mục tiêu rõ ràng đã tạo ra môi trường an toàn cho đầu tư.
– Tiềm năng công nghiệp hóa dọc theo toàn bộ chuỗi giá trị PV, từ việc sản xuất pin năng lượng mặt trời hoàn chỉnh đến việc tái chế các tấm pin hết hạn sử dụng.
– Tổng các yếu tố chi phí thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh, đã khiến Ấn Độ trở thành địa điểm sản xuất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư từ khắp nơi trên khắp thế giới.

Kết luận
Ấn Độ đang trên đà trở thành một trong những thị trường năng lượng mặt trời lớn nhất thế giới. Hơn nữa, quốc gia này đang củng cố vị thế là một trung tâm sản xuất công nghệ quang điện. Điều này mở ra nhiều cơ hội kinh doanh cho ngành công nghiệp năng lượng mặt trời, từ phát triển dự án và hợp tác đến đầu tư vào ngành. Bằng cách tham gia thị trường Ấn Độ từ bây giờ, các doanh nghiệp đầu tư có thể nắm bắt cơ hội tiếp cận sớm với một trong những thị trường tăng trưởng năng động nhất trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Để xem các tin bài khác về “Năng lượng mặt trời”, hãy nhấn vào đây.

 

Nguồn: Intersolar